Tijdens de interne renovatie van hun woning in 1886-1889 heeft het echtpaar Van Gijn enkele toen moderne technieken in het verbouwingsplannen laten opnemen. Behalve een centrale verwarming met twee radiatoren die diende om de gangen en het trappenhuis ’s winters vorstvrij te houden werd er tussen de werk- of studeerkamer van meneer Van Gijn en de daaronder gelegen rode salon een spreekbuis geïnstalleerd.
Spreekbuis
Deze spreekbuis bestaat uit een rubber slang die achter de lambriseringen is weg gewerkt en die zowel in de salon als in de studeerkamer wordt afgesloten door een eikenhouten cilindrische pijp. In het gat van de pijp is een uitneembare, eveneens eikenhouten, fluit gestoken.
Wanneer Simon van Gijn in zijn studeerkamer aan het werk was en er bezoek aanbelde, kon de dienstbode die de voordeur opende, meneer Van Gijn waarschuwen dat er bezoek was. Daartoe haalde zij het fluitje uit het mondstuk en blies daarop. De zo veroorzaakte luchtstroom zorgde ervoor dat in de studeerkamer het fluitje aan het andere eind van de spreekbuis begon te fluiten. Of beide personen ook daadwerkelijk via de spreekbuis met elkaar konden communiceren is niet bekend. Vermoedelijk bleef het bij een waarschuwing door middel van de fluittoon.
Spreekbuis tussen de Studeerkamer en Vriesendorpsalon
Huis Van Gijn
2020
Bel
Van Gijn had ook andere middelen ter beschikking om personeel te waarschuwen of te signaleren. In de eetkamer hangt in de doorgang naar de tuin- of woonkamer een bronzen bel, die las men aan de ketting trekt voldoende geluid maakt om in de keuken gehoord te worden. Ook als de kamerdeuren gesloten zijn.
In de tijd dat sommigen het zich konden veroorloven een dergelijk groot huis te wonen waardoor men steeds behoorlijk grote afstanden moest afleggen was de communicatie tussen de keuken, waar het personeel normaal verbleef, en de rest van het huis vaak een probleem. Allerlei systemen waren in gebruik. De schel was het meest gebruikelijk, denk aan de vele fraai geborduurde schellekoorden die bewaard zijn gebleven, maar het geluid van zo’n bel reikte niet ver. Vandaar dat in het huis van Van Gijn een ingenieus systeem was aangebracht, waarbij vanuit de studeerkamer via een ijzeren kabel een trekbel in de keuken kon worden geluid.
Dienstbodebel in de Eetkamer
Huis Van Gijn
2020
Elektra
Toen de elektriciteit opkwam moet Van Gijn een accu aangeschaft hebben en het trekbel systeem hebben afgeschaft, want aan de gaslamp in zijn studeerkamer hangt nog steeds een mahoniehouten met benen drukbelletje dat op elektriciteit werkte. Op het elektriciteitsnet zelf heeft meneer Van Gijn zijn huis nooit laten aansluiten. Mogelijk was hij beducht voor schade aan zijn net opgeleverde fraaie interieurs die voor het leggen van ijzeren elektriciteitsbuizen opengebroken zouden moeten worden.
Elektrische dienstbodebel in de Studeerkamer
Huis Van Gijn
2020
